Ósemki, czyli tzw. zęby mądrości w stomatologii określane mianem trzecich zębów trzonowych, odznaczają się obszerną zmiennością nie tylko budowy anatomicznej, położenia w łuku zębowym, lecz również czasu wyrzynania. To wszystko powoduje, że proces ich wzrostu może przebiegać z wieloma powikłaniami. Komplikacje te najczęściej wynikają z niewłaściwego położenia zawiązka zęba, ewentualnie z braku dostatecznego miejsca w szczęce i/lub żuchwie. Mogą one być przyczyną konieczności usunięcia ósemki.
Kluczowym zaleceniem do usunięcia „zębów mądrości” są nawrotowe zapalenia w okolicach korony, wynikające z zainfekowania kieszonki dziąsłowej oraz mieszka zębowego. Dzieje się to w momencie powstania połączenia między guzkiem zęba a jamą ustną.
Objawami takiego zapalenia są:
- obrzęk wraz z zaczerwienieniem dziąsła,
- miejscowa bolesność, przybierająca na sile w trakcie połykania, często promieniująca do ucha, gardła, bądź skroni,
- szczękościsk – kiedy zapaleniem zostają objęte: mięsień skrzydłowy przyśrodkowy, a także mięsień żwacza,
- zapalenie węzłów chłonnych podżuchwowych, rzadziej karkowych,
- obrzęk policzka, łuków podniebienno-gardłowych oraz migdałków podniebiennych.
Na zdjęciu RTG obserwuje się wówczas tzw. przejaśnienie okołokoronowe, które stanowi ognisko osteolityczne. Pacjenci często mają gorączkę, skarżą się na bóle głowy, a przy tym dreszcze. Ponadto obraz krwi obwodowej jest charakterystyczny dla zapalenia: wysokie OB, zwiększona liczba leukocytów.
Opisane wyżej objawy trzeba jednak oddzielić od zapalenia miazgi, zapalenia tkanek wokół zębów sąsiednich, ewentualnie górnych trzonowców po tej stronie oraz od zapalenia okostnej, czy też samej tkanki kostnej, anginy, zapalnych powikłań torbieli, jak również ślinianki przyusznej albo podżuchwowej.
Zapalenie powstałe na skutek utrudnionego wyrzynania dolnego „zęba mądrości” może rozszerzyć się do sąsiadujących przestrzeni, stanowiąc przyczynę wrzodziejącego zapalenia jamy ustnej, zapalenia tkanki kostnej lub węzłów chłonnych podżuchwowych lub innych, groźnych dla życia powikłań.
Innymi powodami medycznymi do usunięcia trzecich zębów trzonowych dolnych są:
- torbiel zawiązkowa,
- ucisk na ząb sąsiedni,
- nerwoból objawowy,
- położenie zęba poza łukiem.
Po typowych ekstrakcjach najczęściej wykonywanym zabiegiem chirurgicznym w jamie ustnej jest usuwanie zatrzymanych „zębów mądrości”. Natomiast w celu uniknięcia stłoczenia zębów w łuku robi się tzw. germektomię (usunięcie zawiązków dolnych zębów mądrości). Jest to zabieg często stosowany w profilaktyce ortodontycznej.
Jeśli chodzi o usunięcie trzeciego zęba trzonowego żuchwy najczęściej robi się je w znieczuleniu przewodowym. Po rozcięciu śluzówki razem z okostną oraz odpreparowaniu płata śluzówkowo – okostnowego, znosi się tkankę kostną wyrostka zębodołowego w pobliżu trójkąta zatrzonowcowego, by następnie tak odsłonić ząb zatrzymany, żeby móc dokonać jego ekstrakcji.
Niejednokrotnie konieczne staje się odcięcie korony, a także rozdzielenie korzeni. Ułatwia to usunięcie zęba, a przy tym nie traumatyzuje sąsiednich tkanek.
Po usunięciu zatrzymanej ósemki ranę oczyszcza się, wygładza ostre brzegi zębodołu, a następnie zakłada szwy na rozciętą śluzówkę.
ZALECENIA PO ZABIEGU:
- Jak postępować z raną:
- Mocno przygryź gazik włożony nad raną (utrzymaj go 20 minut), następnie delikatnie go usuń.
- Co najmniej 12 godzin od zabiegu nie pal tytoniu. Utrudnia to bowiem gojenie się rany i sprzyja krwawieniom.
- Krwawienie:
- Niewielka ilości krwi z rany po ekstrakcji jest zjawiskiem zupełnie normalnym.
- Po nocy po zabiegu, na poduszce może też być plama z krwi, warto więc użyć starszej poszewki na poduszkę.
- Plucie, wydmuchiwanie i ssanie przez słomkę zwłaszcza gęstych płynów może nasilać krwawienie.
- Gdyby ponownie pojawiło się krwawienie, włóż mały zwilżony gazik nad zębodół, po czym zagryź go mocno na pół godziny.
- Przyjmij pozycję półsiedzącą ewentualnie trzymaj głowę uniesioną.
- Dolegliwości:
- Po zabiegu ekstrakcji dolegliwości bólowych nie da się niestety całkowicie usunąć, można je jednak znacznie złagodzić dzięki lekom przeciwbólowym przepisanym przez stomatologa.
- Środki przeciwbólowe połykaj popijając całą szklanką wody, jeżeli wywołują nudności, z niewielką porcją jedzenia.
- Stosując przepisane przez lekarza tabletki przeciwbólowe nie wsiadaj za kierownicę i nie pij alkoholu.
- Dieta:
- Jedz regularnie normalne posiłki tak szybko po zabiegu, jak to tylko możliwe.
- Pierwszego dnia najlepsze będą pokarmy zimne, miękkie (lody, jogurty).
- Ważne by pić duże ilości płynów.
- Nie wypijaj płynów przez słomkę, może to bowiem nasilać krwawienie.
- Higiena jamy ustnej:
- Przez pierwsze 8 godzin po zabiegu nie płucz ust, nie szczotkuj też zębów.
- Po tym czasie płucz delikatnie usta co 4 godziny płynem antybakteryjnym
- Możesz też delikatnie wyszczotkować zęby, z wyjątkiem miejsca po zabiegu.
- Obrzęk:
- Obrzęk po ekstrakcji jest czymś normalnym. Zwykłe utrzymuje się przez 4 do 6 dni, ma największe nasilenie po 48 godzinach od zabiegu.
- Przez pierwsze 12 godzin po zabiegu stosuj zimne okłady, które zmniejszą obrzęk oraz dolegliwości bólowe.
- Odpoczynek
- Przez 12 godzin po zabiegu trzeba unikać nadmiernego wysiłku fizycznego.
- Zasinienie
- W miejscu zabiegu może pojawić się średnie zasinienie, które zwykle w ciągu od 7 do 14 dni samoistnie zanika.
- To u niektórych pacjentów reakcja typowa. Nie trzeba się tym niepokoić.
- Szczękościsk
- Bezpośrednio po zabiegu może wystąpić przykurcz mięśni żwaczowych oraz ograniczenie możliwości otwierania jamy ustnej.
- To zjawisko normalne, które ustępuje w ciągu od 5 do 10 dni.
- Szwy:
- Jeżeli w polu operacyjnym założono szwy nierozpuszczalne, konieczne trzeba je usunąć po około 7 dniach.
- Skontaktuj się z lekarzem, gdy:
- Ból jest tak silny, że nie pomagają środki przeciwbólowe.
- Nie możesz opanować krwawienia z rany przygryzanym gazikiem.
- Po 3 dniu od zabiegu nasila się obrzęk.
- Masz gorączkę.
- Niepokoją Cię jakieś pytania, czy też masz jakiekolwiek wątpliwości.
