Podnoszenie dna zatoki szczękowej to zabieg nazywany sinus lift. Stanowi on wstępny etap do właściwego leczenia implantologicznego dla tych osób, u które mają zbyt nisko położone dno zatoki szczękowej, co uniemożliwia wszczepienie implantów.
Zatoki szczękowe to symetrycznie położone, pneumatyczne jamy w czaszce, z grupy tzw. zatok obocznych nosa. Posiadają one połączenie z przewodami nosowymi. Dna zatok szczękowych są umieszczone po obu stronach, nad wierzchołkami korzeni zębów górnych. Sięgają zazwyczaj od czwórki do siódemki. Zarówno wielkość, jak również topografia zatoki szczękowej to cechy osobnicze. Najkorzystniej jest, jeśli dno zatoki szczękowej jest oddzielone od wierzchołków korzeni warstwą tkanki kostnej o grubości od kilku do kilkunastu milimetrów. Bywa jednak często tak, iż wierzchołki korzeni zębów, szczególnie górnej szóstki, umieszczone są już w obrębie samej zatoki. Przykrywa je tylko cienka blaszka kostna lub tylko śluzówka wyściełająca zatokę. Jest to co prawda mało korzystne, lecz także prawidłowe, dosyć często występujące zjawisko.
Kiedy więc z jakichś powodów utracimy ząb, wówczas kość wyrostka zębodołowego zostaje pozbawiona stymulacji i ulega powolnemu zanikowi. Przez to dno samej zatoki obniża się. W wyniku tego grubość tkanki kostnej staje się zbyt mała aby wszczepić w nią chociażby najkrótsze implanty. Ich końce bowiem musiałyby wtedy znaleźć się w świetle zatoki szczękowej, a to nie powinno mieć miejsca.
Dobrym sposobem na rozwiązanie tego typu problemu jest zabieg podniesienia dna zatoki szczękowej, polegający na w pełni kontrolowanym wykształceniu nowej tkanki kostnej w dnie zatoki szczękowej. Wykorzystuje się tu mechanizm tzw. sterowanej regeneracji tkanki kostnej.
W miejsce wymagające rekonstrukcji tkanki kostnej, wkłada się materiał kościozastępczy albo naturalną własną kość pacjenta, która jest pobierana w tzw. przeszczepie autogennym. Już kilka miesięcy później materiał ten zamienia się w pełnowartościową, własną kość pacjenta. Wykorzystywany jest tu ten sam naturalny mechanizm, który działa w momencie zrastania się tkanki kostnej po złamaniach.
Obecnie z powodzeniem stosuje się 2 metody podnoszenia dna zatoki szczękowej – otwartą oraz zamkniętą.
Podniesienie dna zatoki szczękowej metodą otwartą polega na operacyjnym wejściu do zatoki z bocznego otworu oraz umiejscowieniu na jej dnie materiału kościozastępczego ewentualnie tkanki kostnej. W porównaniu do zamkniętego sinus liftu, metoda otwarta pozwala na dużo większą odbudowę utraconej kości. Ważną korzyścią okazuje się także całkowita dostępność do tej zatoki, a przy tym zupełna kontrola wzrokowa podczas przeprowadzanego zabiegu.
Kiedy konieczne jest podniesienie dna zatoki jedynie w niewielkim zakresie, zabieg ten często przeprowadza się łącznie z wszczepieniem implantów. Możliwe jest to jednak tylko wtedy, gdy ilość kości własnej pacjenta dostępnej przed przeprowadzeniem sinus liftu gwarantuje prawidłową stabilizację pierwotną wszczepów. Z kolei znaczne podniesienie dna zatoki metodą otwartą (gdy implanty nie zdobyły by stabilizacji pierwotnej, z powodu zbyt małej ilości własnej tkanki kostnej pacjenta) przeprowadza się zazwyczaj na kilka miesięcy przed zaplanowanym zabiegiem wszczepienia implantów.
Natomiast podniesienie dna zatoki szczękowej metodą tzw. zamkniętą, zwaną też osteotomową stosuje się w momencie, kiedy dno zatoki szczękowej trzeba podnieść jedynie w niewielkim zakresie. Nie dochodzi wówczas do otwarcia zatoki (jak dzieje się w przypadku metody otwartej), a wykorzystuje się tylko otwory wywiercone w tkance kostnej pod wszczepiane implanty. To przez nie wprowadza się wybrany materiał – kostny czy też kościozastępczy. Zaletą tej metody jest niewątpliwie mniejsza inwazyjność, szybszy czas gojenia ran oraz wszczepienie implantów w czasie trwania jednego zabiegu. Wadami metody zamkniętej są: możliwość podniesienia dna zatoki w mniejszym zakresie, niż to ma miejsce przy zastosowaniu metody otwartej, brak kontroli wzrokowej w czasie przeprowadzania zabiegu oraz ryzyko przypadkowego przedarcia błony śluzowej zatoki, co w konsekwencji prowadzi do konieczności poprawy zabiegu metodą otwartą.
Do właściwej oceny, czy ilość tkanki kostnej w szczęce umożliwi wprowadzenie implantu bez konieczności przeprowadzenia zabiegu podniesienia dna zatoki szczękowej, potrzebne jest badanie CBCT czyli trójwymiarowe badanie tomografii komputerowej. Tylko to pozwala zrobić konieczne pomiary, ocenić grubość kości pod zatoką oraz jej budowę.
Trzeba podkreślić iż opisany wyżej zabieg podniesienia dna zatoki szczękowej jest doniosłym osiągnięciem obecnej chirurgii implantologicznej. Pozwala on na zastosowanie implantów nawet u tych osób, u których kiedyś nie było to możliwe. To dzięki niemu każdego dnia wzrasta liczba pacjentów mających szansę cieszyć się nowoczesnymi implantami stomatologicznymi.
